Commerciële Redactie Gesponsord 20 jan 2022, 09:00

Leestijd: 4 minuten

Zo leer je whisky drinken: ‘Het is een ontdekkingsreis’

Ben jij iemand die weleens met enige jaloezie kijkt naar mensen die een ‘goed glas whisky’ bestellen en daar extreem van kunnen genieten? Terwijl jij het ooit een keer proefde en het gevoel had in een stuk hout te bijten? Lees dan vooral verder, want whisky drinken (én waarderen) kun je vrij eenvoudig leren – en dat is ook nog eens hartstikke leuk.

Stormachtig weer, een knisperend haardvuur en een goed glas whisky. Het ziet er in films altijd zo prettig uit, maar de smaak van whisky is misschien niet het eerste dat in je opkomt als je denkt aan een lekker drankje.

Als ik gasten over de vloer krijg en het zijn geen whiskyliefhebbers, dring ik nooit aan”, vertelt Tony van Rooijen, whiskykenner en ambassadeur van whiskymerk Glenfiddich. Als ‘Tony de whiskyliefhebber’ verzorgt hij proeverijen en traint hij horecaprofessionals. “Ik schenk ze iets in dat ze lekker vinden: een biertje, wijntje of frisje. Maar ik serveer er ook een glaasje whisky bij. ‘Alleen af en toe aan ruiken’, zeg ik dan.”

Whisky brengt smaakpapillen tot leven

Naarmate de avond vordert, gebeurt er volgens Tony keer op keer iets opmerkelijks. Want wie af en toe aan een glas whisky ruikt, zal er niet alleen steeds iets anders in menen te herkennen – Honing? Karamel? Peer? – maar ook op z’n minst nieuwsgierig worden naar de smaak.

“Dat is nou precies het leuke eraan”, vertelt Tony. “Op een gegeven moment neem je een slokje. Als je dan goed proeft, de whisky in je mond laat rondgaan, dan herken je vast iets. Dat kan echt van alles zijn: fruit, graan of juist een houtachtige smaak. Eenmaal doorgeslikt, proef je misschien weer iets héél anders. En voordat je het weet, is je ontdekkingsreis begonnen.”

Maar hoe weet je of je goed zit? “Dat is de grap: er is geen ‘goed’. Iedereen zal er iets anders in proeven, en hoe vaker je proeft, des te meer smaken je gaat herkennen. Nog leuker wordt het als je samen met iemand proeft. De ander kan namelijk heel andere dingen in de whisky herkennen. Als je daarop let als je een slok neemt, ga je zelf ook weer andere aroma’s proeven. Je smaakpapillen komen tot leven en langzaam maar zeker ga je ontdekken waar jij van houdt.”

Uiteraard kan het goed zijn dat je wel van alles proeft, maar geen idee hebt hoe je de aroma’s moet benoemen. Soms kom je niet verder dan: “Het smaakt naar kruiden in mijn keukenla” of “Ik proef iets olie-achtigs”. Om je smaak beter te duiden, kan het ‘whisky-wheel’ uitkomst bieden. Daar zie je alle aroma’s onderverdeeld in categorieën. Ook heel handig als je wil leren benoemen wat je wél, en juist minder lekker vindt.

Hout, turf en toffee

Tony reist al jarenlang regelmatig naar Schotland, omdat de familie die distilleerderij Glenfiddich runt het belangrijk vindt dat hij goed op de hoogte is. “Tegenwoordig geef ik ook veel online proeverijen. Van tevoren kun je online samplesetjes bestellen, zodat je live kunt mee proeven. Elke whisky heeft een ander verhaal, en hoe meer je ervan weet, des te meer kun je in de smaak herkennen.”

Want als je constateert dat een whisky bijvoorbeeld naar hout ruikt of naar turf smaakt, waar komt dat dan vandaan? “Whisky neemt de aroma’s over van het vat waarin het heeft liggen rijpen,” vertelt Tony. “Neem deze Glenfiddich 12 Years Old: de populairste Single Malt Scotch Whisky ter wereld. Die heeft 12 jaar in Amerikaans eikenhouten vaten liggen rijpen. Deze vaten zijn aan de binnenkant open gebrand, waardoor houtsuikers in de whisky komen. Hierdoor kun je zoete tonen in de whisky ruiken en proeven. Denk dan aan de geur van honing en vanille, wat in de smaak overgaat in karamel en fris fruit.”

“Dat kan een heel complex eindresultaat geven”, vervolgt hij. “Zo wordt voor de productie van de bijzondere Glenfiddich Fire & Cane geturfde whisky samengevoegd met whisky die is gerijpt in vaten waar voorheen bourbon in zat. Daarna worden ze samengevoegd op vaten waar eerst rum in zat. Dat geeft een rokerige afdronk waar je allerlei zoetigheden zoals toffee en fruit in kunt proeven, terwijl je aanvankelijk juist rook en turf ruikt. Zo zie je maar: whisky is een beleving”, besluit de kenner.