Interview | 7 vragen over nachtrust aan een neurofysioloog
Elke ochtend goed en uitgerust wakker worden, we zouden er allemaal voor tekenen. Helaas worden we in de praktijk nog weleens gebroken wakker door een slechte nachtrust. Hoe kunnen we dat in de toekomst voorkomen? We vroegen neurofysioloog en slaapexpert Leo van Woerden naar het geheim.
Leo van Woerden is neurowetenschapper, slaapexpert en oprichter van Mindmints. We spraken hem over het effect van ritme op jouw nachtrust, hoeveel uur slaap ideaal is en over wat cruciaal is voor een goede avondroutine.
In gesprek met neurofysioloog Leo van Woerden
Leo stelt dat ritme van grote invloed is op onze nachtrust. Klinkt natuurlijk niet onlogisch, en in je achterhoofd wist je dat vast al. Maar toch blijkt dit voor veel mensen behoorlijk lastig. Een paar sleutelvragen.
Hoe groot is de invloed van ritme op onze nachtrust?
“We kunnen stellen dat ritme een van de belangrijkste dingen is voor onze levenskwaliteit. Het hele leven draait om ritme. We hebben eb en vloed, de wereld draait om de zon, overal in de natuur zit ritme. Hoe beter het ritme, hoe meer kracht je eruit haalt. Als je elke dag rond dezelfde tijd naar bed gaat, dan maak je jouw slaap veel efficiënter. Je slaapt daardoor veel dieper, en daarmee kan je jouw uren slaap uiteindelijk ook inkorten. Andersom werk dat ook zo: als jij telkens op wisselende tijden gaat slapen, dan slaap je veel minder diep. Jouw slaap wordt zo minder efficiënt, en daardoor heb je meer uren in bed nodig.”
Hoe zit het met nachtbraken in het weekend?
“Mensen hebben inderdaad vaak een wisselend ritme door het weekend, waar ze graag wat later naar bed gaan en langer uitslapen, maar uiteindelijk is dit dus niet goed voor je ritme en daardoor de kwaliteit van je nachtrust. Hoe meer je op dezelfde tijd naar bed gaat, des te beter je dit in je lichaam merkt.”
Wordt het leven zo niet een beetje saai?
“Naast slaapexpert ben ik ook muzikant. Ik zeg daarom altijd: als je weet waar de noten staan, dan betekent dat niet dat je een mooi nummer maakt. Het nummer wordt mooi als je gaat grooven. Dat betekent dat je soms om de tel heen moet dansen om er een paar maten verderop weer heel strak op te komen. Zo werkt het ook in het leven. Je moet ook leuke dingen doen, en je moet soms ook even uit dat ritme stappen, maar je hebt er ontzettend veel aan om jouw ritme te kennen.”
Maakt het nog uit tot hoe laat we slapen?
“Elke ochtend op dezelfde tijd opstaan is tegenwoordig heel makkelijk, want daar hebben we de wekker voor. Maar op het moment dat je een wekker nodig hebt om wakker te worden, dan heb je vaak een slaaptekort. Dan heeft jouw lichaam waarschijnlijk nog behoefte aan extra slaap. De focus moet dus vooral liggen op het naar bed gaan. Na een tijdje merk je vanzelf dat je dan ook uit jezelf op dezelfde tijden wakker wordt, aan het eind van je droomslaap.”
Hoe herken je een slaaptekort bij jezelf?
“Een slaaptekort herken je uiteraard aan vermoeidheid, maar ook aan een slechte weerstand, een slechter geheugen en een emotionele disbalans. Mensen proberen zich ook vaak in allerlei bochten te wringen om meer energie te krijgen. We drinken koffie of beginnen de ochtend met sporten. Maar als jij een opgebouwd slaaptekort hebt, dan is het effectiever om eerst dááraan te werken. We proberen onze dagen dus vaak te ‘biohacken’, maar als je niet begint bij het aanpakken van je nachtrust, dan is het naar mijn mening water naar de zee dragen. Dat onderschatten mensen vaak.”
En helpt een powernap overdag?
“Als je een slaaptekort hebt, dan heb je zeker belang bij een powernap. Als je die powernap doet op vaste tijden, dan wordt deze weer efficiënter. Jouw slaapcyclus telt gewoon door als je wakker bent. Dus als je een keer te laat naar bed gaat en de volgende dag even bij wilt slapen, tel dan door met steeds 90 minuten na het tijdstip dat je normaal gesproken gaat slapen. Dan is die powernap het meest efficiënt.”
Welke tip heb je voor mensen die ritme willen opbouwen?
“Er zijn veel tips en tricks om een routine in te bouwen voor een goede nachtrust, maar het gaat vaak toch mis bij mensen omdat ze niet graag genoeg willen. Hierdoor wijken mensen af en gaan ze dingen doen die ze op dat moment leuker vinden, zoals een film kijken. Dus hoe meer mensen het belang van voldoende slaap begrijpen en hun intrinsieke motivatie vinden, des te makkelijker het is om een nieuwe routine in te bouwen en om die vaste tijd naar bed te gaan.”
Slaapexperts delen geheim: dit doen ze als het niet lukt om te slapen