Metro Gezondheid 6 jan 2021, 06:22

Leestijd: 5 minuten

6 geruststellende feiten over het Pfizer-vaccin in Nederland

Vandaag, 6 januari 2022, is het dan zover. Nederland begint als laatste EU-land met het inenten van het Pfizer-vaccin, dat in samenwerking met BioNTech is ontwikkeld. De vaccinatie bestaat uit twee prikken, waar drie weken tussenzit. Zeven dagen na de tweede prik ben je maximaal beschermd tegen COVID-19. Voor veel Nederlanders een grote opluchting, maar er zijn ook mensen die het niet vertrouwen. Zes geruststellende feiten.

Over zo’n beetje alle vaccins gaan wilde verhalen en het Pfizer-vaccin is daarin geen uitzondering. Zo wordt de autisme-kaart altijd maar weer gespeeld door antivaxers, maar er is geen relatie tussen vaccins en autisme. Dit gerucht is gebaseerd op een incorrect artikel uit 1998 van de Engelse arts Andrew Wakefield, dat nog altijd wordt aangehaald. Feit is dat zijn studie vlak na publicatie is teruggeroepen wegens fraude. De arts raakte zijn titel hierdoor kwijt. De conclusies uit dit artikel kloppen niet, zo blijkt uit verschillende wetenschappelijke onderzoeken. Zo zijn er meer onjuiste beweringen over vaccins die je tegenkomt op internet.

Feiten over het Pfizer-vaccin

Maar wat klopt er dan wel? Hoe kan er zo snel een vaccin zijn ontwikkeld? Wat voor goedje spuit je naar binnen? Allemaal logische vragen, die van jou geen complotdenker maken als je ze stelt. De geschiedenis leert in ieder geval dat je het best kunt vertrouwen in de wetenschap, want daar komen nou eenmaal de oplossingen voor ziektes en virussen vandaan. Bekende gevallen waartegen jij bent ingeënt zijn difterie, tetanus en polio. Vertrouwen in de wetenschap is overigens iets anders dan vertrouwen in de integriteit van de farmaceutische industrie. Dat is een andere discussie. Een paar wetenschappelijk onderzochte feiten over het Pfizer-vaccin op een rij.

1. Bijwerkingen op korte termijn

In totaal hebben 20.000 mensen het Pfizer-vaccin getest voor een gemiddelde periode van minimaal twee maanden. Na die periode zijn kleine bijwerkingen aangetoond, die verwacht werden. Denk aan pijn rond de injectieplek, spierpijn, vermoeidheid, koorts en hoofdpijn. Gemiddeld waren deze bijwerkingen na één dag weer verdwenen. Slechts 9 procent van de geteste mensen met bijwerkingen had hier last van tijdens dagelijkse bezigheden. Dit soort bijwerkingen is volgens experts een goed teken, omdat hiermee wordt aangegeven dat het immuunsysteem in actie komt.

2. Bijwerkingen op lange termijn

Een grotere angst rond vaccins zit hem vaak in bijwerkingen op lange termijn. Op dit moment is er niets aantoonbaars dat hierop duidt, maar zeldzame bijwerkingen kunnen aan het licht komen na het inenten van een bredere groep. Een bekende zeldzame bijwerking is VAED, een vaccin-gerelateerde ziekte waarbij symptomen van de ziekte waartegen je ingeënt wordt juist erger worden. Dit kwam voor bij vaccins tegen dengue en het RS-virus. Bij die vaccins is echter gebruik gemaakt van afgezwakte of geïnactiveerde versies van de betreffende virussen. Niet te vergelijken met de techniek van het Pfizer-vaccin tegen corona, op basis van mRNA (lees daarover meer bij punt 3). Alle wetenschappelijke onderzoeken daarnaar zijn hier gebundeld. Ook narcolepsie, de ‘slaapziekte’ die voorkwam bij kinderen met een vaccin tegen de Mexicaanse griep in 2009, is volgens onderzoekers zo goed als uitgesloten met het mRNA-vaccin. Eventuele andere zeldzame bijwerkingen op lange termijn worden gemonitord, maar er zijn volgens onafhankelijke onderzoekers en experts geen redenen tot zorgen. Lees daarover hier meer.

3. mRNA en jarenlang onderzoek

Het lijkt misschien alsof het Pfizer-vaccin tegen COVID-19 in no-time is ontwikkeld, maar in werkelijkheid onderzoekt BionTech al jaren de mogelijkheden van RNA en mRNA, aanvankelijk met een vaccin tegen kanker als doel. Een vaccin tegen kanker is er nog niet – dat ligt wat gecompliceerder – maar deze techniek bleek uitermate geschikt en veel makkelijker toepasbaar voor een vaccin tegen een virus als corona. RNA is de afkorting voor ribonucleïnezuur en BionTech omschrijft het in jip-en-janneketaal als volgt: ‘Als ons DNA een kookboek is, dan is het RNA een lijstje met ingrediënten voor een recept’. mRNA staat voor ‘messenger rna’. In het geval van het huidige vaccin is dit een klein stukje van de genetische code van COVID-19 die in een beperkt aantal cellen rond de prikplek wordt ingebracht. De cellen maken op basis van dat ‘recept’ het ‘corona-eiwit’ (2019-nCoV) aan. Daarop komt het immuunsysteem in actie en wordt het virus onthouden, waardoor het bij een daadwerkelijke infectie direct wordt opgeruimd. Als het ware word je tijdelijk genetisch gemanipuleerd. En nee, een mRNA-vaccin verandert jouw dna niet. Daarover lees je hier meer. In dit artikel lees je meer over de geschiedenis van het onderzoek naar RNA.

4. Niet het enige vaccin

Het Pfizer-vaccin, waarvan Nederland tot het einde van het eerste kwartaal 2,49 miljoen doses krijgt, is niet het enige vaccin tegen COVID-19. Het vaccin van Moderna (ook op basis van mRNA) wordt naar verwachting deze week goedgekeurd en daarvan heeft Nederland er 6 miljoen besteld. In het eerste kwartaal van 2021 komen de eerste 400.000 doses daarvan aan. Een ander vaccin dat door het EMA naar verwachting zeer binnenkort al wordt goedgekeurd, is het Oxfordvaccin van AstraZeneca. In Engeland wordt hiermee zelfs al ingeënt. Zo staat er nog een aantal vaccins in de rij om op korte termijn goedgekeurd te worden.

5. Geen vergif

Nee, er zit geen kwik en koelvloeistof in een het Pfizer-vaccin tegen corona. Wel mRNA, verpakt in vetblaasjes. Daarnaast bevat het middel onder meer water, zout en wat cholesterol, nodig voor de toediening.

6. Niet verplicht

Voor de mensen die het alsnog niet vertrouwen: gelukkig leven we nog altijd in een democratie en ben je niet verplicht om jezelf te laten inenten. Dat waren Nederlanders in 1956 ook niet, toen het vaccin tegen het poliovirus op de markt kwam. Ook in deze tijd werd er aanvankelijk getwijfeld, maar uiteindelijk liet Nederland zich collectief inenten en was polio na een massale inentingscampagne verdwenen in ons land. Althans, dat dacht men. In 1971 brak er een polio-epidemie uit in Staphorst. Hier bleken mensen vanwege geloofsovertuigingen hun kinderen niet ingeënt te hebben. Maar op de meeste plekken in Nederland laten mensen hun kinderen nog altijd massaal vrijwillig inenten tegen ziektes als polio, difterie, tetanus en de mazelen. Allemaal met vaccins die na al die jaren geen aangetoonde bijwerkingen op lange termijn hebben.

Lees ook deze vragen en antwoorden over het Pfizer-vaccin op de website van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen.

💉 Check ook: Actievoerders met koelwagen tegengehouden, ze wilden alvast beginnen met vaccineren