Martin de Coninck Popular Science 19 nov 2021, 17:39

Leestijd: 2 minuten

Zo maken oesters parels en daar gaat de wetenschap van profiteren

Ooit afgevraagd waarom sommige parels zo perfect rond en symmetrisch zijn? Dan ben je niet de enige. Al eeuwenlang buigen wetenschappers zich over dit fenomeen. Nu heeft een onderzoeksteam eindelijk aangetoond dat oesters, mosselen en andere weekdieren een complex systeem gebruiken om parels (parelmoer) te laten groeien. Geheel volgens wiskundige regels, die we overal terugvinden in de natuur.

Deze nieuwe inzichten zou de volgende generatie ‘supermaterialen’ kunnen inspireren, zoals energiezuinige zonnepanelen en hittebestendige materialen voor gebruik in ruimtevaartuigen.

Zo maken oesters symmetrische parels

Parels worden gevormd wanneer een ongewenst asymmetrisch object, bijvoorbeeld een zandkorrel of vuiltje, vast komt te zitten in een weekdier. Als reactie beschermt het weekdier zichzelf door verschillende gladde lagen mineraal en eiwit eromheen te bouwen. Deze lagen samen, honderden zo niet duizenden over elkaar heen, heten ‘parelmoer’. Elke nieuwe laag parelmoer past zich precies aan de voorgaande laag aan en egaliseert onregelmatigheden. Voila, een ronde en symmetrische parel is geboren.

Deze nederige wezentjes maken een superlicht en supersterk materiaal zoveel makkelijker dan wij met al onze technologie. Parelmoer is gemaakt van calcium, carbonaat en eiwit en is 3.000 maal sterker dan de afzonderlijke componenten. Parelmoer is dus licht en oersterk; de perfecte eigenschappen voor extreme omstandigheden in de ruimte.

Het onderzoek

Voor het onderzoek observeerden onderzoekers Keshi-parels van Akoya-oesters (Pinctada imbricata fucata), die werden gekweekt op een Australische parelboerderij aan de kust. Deze parels vormden zich van nature, in tegenstelling tot gekweekte exemplaren, die ontstaan ​​als er een kunstmatig deeltje in het weekdier wordt geplaatst.

Met behulp van een diamanten draadzaag sneed het team elke parel in secties. Deze werden gepolijst en onderzocht onder een elektronenmicroscoop. Eén parel vormde een indrukwekkend aantal lagen van 2.615 lagen in de loop van 548 dagen. Het volledige onderzoek is gepubliceerd door Proceedings of the National Academy of Sciences.

Symmetrie en schoonheid

Symmetrie wordt vaak gelinkt aan schoonheid. Niet voor niets vinden we mensen met een symmetrisch gezicht vaak aantrekkelijker dan degenen met een asymmetrisch gezicht. Dat geldt ook voor parels; perfect ronde symmetrische parels leveren meer op dan asymmetrische exemplaren.

Bekijk oma’s parelketting maar eens van dichtbij, die hangt waarschijnlijk vol met melkachtige, ronde parels. Of ga voor een decademte vrijmibo: oesters slurpen en champagne drinken. Misschien vind je wel een parel in een van de oesters. Al is die kans met 1:15000 niet bijzonder groot.