Michiel Hekkens Popular Science 4 mrt 2024, 20:13

Leestijd: 3 minuten

Zo werkt het Russische zenuwgif novitsjok: ‘Kus van een dementor’

Rusland doet er alles aan om de doodsoorzaak van Aleksej Navalny te verhullen. Desondanks zijn er aanwijzingen dat Navalny opnieuw is vergiftigd met het zenuwgif novitsjok. In dit artikel leggen we uit hoe het gif werkt. De beste metafoor is de kus van een dementor uit Harry Potter.

Via de wasservice van het hotel of door het binnendringen van Navalny’s hotelkamer. Hoe precies is onduidelijk, maar zeker is dat het Russische geheim agenten in 2020 lukte om het zenuwgif novitsjok in de onderbroek van Aleksej Navalny aan te brengen. Geheel volgens planning werd Navalny doodziek toen hij in het vliegtuig zat. De geheim agenten hadden echter niet ingecalculeerd dat de piloot een razendsnelle noodlanding zou maken, waarna Navalny de aanslag ternauwernood overleefde.

Er zijn aanwijzingen dat ook de tweede, fatale moordpoging op Navalny met novitsjok is gepleegd. Een paramedicus verklaarde afgelopen weekend dat hij zwellingen op het hoofd en borst van Navalny zag toen zijn lichaam het mortuarium werd binnengebracht. Deze kunnen ontstaan bij hevige stuiptrekkingen. Zoals we in dit artikel zullen uitleggen, zijn stuiptrekkingen een van de meest karakteristieke symptomen van een novitsjok-vergiftiging.

Zo werkt novitsjok, het dodelijkste zenuwgif ooit

Toen Russische wetenschappers het gif novitsjok ontwikkelden, noemden ze het ‘het dodelijkste zenuwgif ooit gemaakt’. Een van de wetenschappers ademde het middel zelf per ongeluk in. Hij raakte verlamd en stierf vijf jaar later.

Novitsjok is een zenuwgif dat het contact tussen zenuwen en spiercellen verstoort. Hierdoor worden de spieren geprikkeld om samen te trekken in een verlammende kramp. Dit leidt tot hevige stuiptrekkingen. Uiteindelijk sterft het slachtoffer aan verstikking of een hartaanval.

Vergiftigd met novitsjok: ‘De kus van een Dementor’

Na de eerste aanslag vertelde Navalny in een interview hoe het voelde om vergiftigd te worden met novitsjok:

‘Het klinkt misschien gek, maar de beschrijving die het dichtst in de buurt komt is die van de Dementors uit Harry Potter.’

Volgens Navalny deed de novitsjok-vergiftiging geen pijn, maar voelde het enkel alsof al het leven uit hem gezogen werd. Alles werd wazig en hij begreep niks meer, behalve dat hij dood aan het gaan was.

Dat dit niet gebeurde, lag aan twee dingen. De moordenaars van Navalny hadden nét iets te weinig novitsjok gebruikt en de piloot zette nét iets te snel de noodlanding in. Wel dwongen de geheim agenten af dat de politicus en activist spiernaakt was voordat hij aan de Duitse artsen werd overgedragen. Zijn onderbroek namen ze mee.

Helaas was het voor de Russische geheime dienst de tweede keer, op vrijdag 16 februari 2024, een stuk makkelijker om te bekokstoven hoe ze Navalny om het leven konden brengen. Dit keer waren ze succesvol. Aleksej Navalny stierf op 47-jarige leeftijd.

Mogelijke sancties van het Westen

Het is nog onduidelijk of het Westen maatregelen neemt tegen Rusland om Navalny’s dood te wreken. Mogelijk worden alle bevroren tegoeden van Russische miljonairs bij westerse banken geconfisqueerd en aan Oekraïne geschonken. Dit zou gaan om miljarden.