Alrik de Jong Samenleving 21 sep 2023, 07:30

Leestijd: 2 minuten

Grote modemerken onder vuur om moderne slavernij in Cambodja

Nike, Adidas en New Balance en andere merken liggen onder vuur om uitbuiting dan wel moderne slavernij. Uit nieuw onderzoek blijkt dat de makers van jouw sneakers en andere kleding ondanks megawinsten veel te weinig verdienen.

We schrijven regelmatig over sneakers met korting, we hebben hier nou eenmaal een ongezonde consumptiedrang. Maar we ontkomen er niet aan ook de andere kant van de medaille belichten. Wij willen ook ‘schone’ kleding. De bedrijven met torenhoge winsten blijken de wil namelijk nog steeds niet te hebben om de mensen die hun producten maken normaal te betalen. Kom op joh, get your shit together!

Moderne slavernij in fabrieken Nike

Werknemers van Cambodjaanse fabrieken die kleding maken voor de westerse merken Nike, GAP, Levi’s, Adidas en New Balance en Puma verdienen nog steeds te weinig om zichzelf en hun gezinnen te kunnen onderhouden. Na het begin van de coronapandemie schrapten kledingbedrijven massaal hun orders. Daardoor liepen de vaak vrouwelijke fabrieksarbeiders veel inkomsten mis. Drie jaar later is er nog niets verbeterd, concluderen onderzoekers van Schone Kleren Campagne (SKC) en ActionAid.

De maatschappelijke organisaties ondervroegen in het Aziatische land 308 werknemers van in totaal zeven fabrieken die voor de bekende sportmerken sneakers en andere kleding maken. Daaruit kwam naar voren dat niemand van hen een maandloon had dat voldoende was om de kosten voor wonen, eten, onderwijs en medische zorg te kunnen dragen.

Minder dan 200 dollar basisloon

Volgens de Asia Floor Wage Alliance, een samenwerkingsverband van vakbonden, ligt het minimumbedrag daarvoor op omgerekend iets meer dan 700 dollar per maand. Veel van de ondervraagde fabrieksarbeiders kregen 200 dollar of minder als basisloon.

Bij ongeveer een kwart van de deelnemers aan het onderzoek waren de basislonen zelfs gedaald ten opzichte van het begin van de coronapandemie. Zeven op de tien arbeiders van Nike en andere merken zeiden ook hogere schulden te hebben dan voor de virusuitbraak. Dit wijst erop dat ze steeds moeilijker kunnen rondkomen. Dat de prijzen in Cambodja hard zijn gestegen, helpt daarbij niet. Bijna de helft van alle deelnemers aan het onderzoek zei ook met honger naar het werk te gaan.

Prijzen sneakers stijgen, lonen dalen

Naast de basislonen, verdienden veel Cambodjaanse fabrieksarbeiders ook minder aan overwerk door een daling van het aantal orders van grote kledingmerken. Gemiddeld verdienden ze hier in 2023 maandelijks omgerekend 12 dollar aan, zo’n 60 procent minder dan voor de pandemie. Veel van de vrouwen die in kledingfabrieken werken zijn juist van deze extra’s afhankelijk om rond te komen.

“Terwijl de prijs van sneakers is gestegen, zijn de lonen van de Cambodjaanse arbeiders die deze sneakers maken enorm gedaald. Hierdoor vallen zij ver onder de armoedegrens”, schrijven de twee organisaties.

Beperkingen onderzoek

Ze wijzen er wel op dat er beperkingen zaten aan hun onderzoek. Zo waren ze voor hun gesprekken met fabrieksarbeiders afhankelijk van plaatselijke vakbonden. Omdat zij beter toegang hadden tot bepaalde fabrieken, zou dat de resultaten kunnen hebben beïnvloed.