Noah Korevaar Films & Series 27 sep 2021, 13:07

Leestijd: 3 minuten

Dag Spidey? Marvel spant miljardenzaak aan om Avengers te behouden

Marvel heeft meerdere rechtszaken aangespannen om de rechten voor Avengers zoals Spider-Man en Thor te behouden. Een zaak die het bedrijf miljarden kan kosten en waar dus veel vanaf hangt, zo schrijft The Hollywood Reporter.

Marvel is al meer dan tachtig jaar bezig met comics uitbrengen. Daardoor heeft Marvel Studios duizenden personages en verhaallijnen om om te toveren tot films en series.

Marvel vecht voor rechten

Dat is tof, maar die rijke geschiedenis heeft ook een keerzijde. Personages als Spider-Man en Iron Man vliegen al zo lang rond op de strippagina’s van het bedrijf, dat Marvel de rechten voor dergelijke personages dreigt te gaan verliezen.

Sterker nog, Marvel is op dit moment meerdere rechtszaken aan het voeren om de controle over Iron Man, Spider-Man, Ant-Man, Black Widow en andere Avengers te behouden.

De zaken zijn aangespend tegen het nazaat van beroemde stripschrijvers als Stan Lee, Steve Ditko en Gene Colan. Zij bedachten terwijl ze in dienst waren van Marvel alle superhelden die nu nog altijd zo geliefd zijn in films, series en games.

Auteursrechtenwet

Op grond van de beëindigingsbepalingen van de auteursrechtwet kunnen auteurs of hun erfgenamen rechten terugvorderen die eenmaal aan uitgevers zijn verleend na een wachttijd van een wettelijk vastgestelde termijn.

In augustus diende de beheerder van het nalatenschap van Ditko een zogenaamde termination notice in voor Spider-Man, die voor het eerst in Marvel’s comics verscheen in 1962.

Je kunt als Marvel dus zelfs (een deel van) de controle over je meest beroemde en iconische personages verliezen. Ondanks dat ze miljarden waard zijn. Volgens de beëindigingsverklaring zou Marvel in juni 2023 afstand moeten doen van de rechten op zijn superheld.

En zo gaat het nog even door: onder andere Larry Lieber (Iron Man, Thor) en Don Rico (Black Widow) hebben ook al aanvragen ingediend.

Schade blijft enigszins beperkt

Advocaat Dan Petrocelli vertegenwoordigt Marvel en Disney in de rechtszaken die deze maand zijn aangespannen door de stripgigant. Petrocelli vertegenwoordigde niet geheel ontoevallig eerder al op succesvolle wijze DC in de strijd tegen de bedenkers van Superman.

Voor de duidelijkheid: het is niet alsof Disney en Marvel hun superhelden compleet kunnen verliezen. Als het nazaat van de hierboven genoemde stripschrijvers winnen, dan zal Disney de rechten voor de superhelden in kwestie moeten delen.

Oftewel, stel Marvel Studios maakt een nieuwe Thor-film, dan zal het bedrijf de resulterende opbrengsten moeten delen met het nazaat van de bedenker. Maar goed, daar willen Disney en Marvel dus met verschillende rechtszaken een stokje voor steken.

Overigens gelden deze wetten enkel voor de Verenigde Staten. Marvel en Disney zullen, mits ze verliezen, internationaal wel volledig in controle blijven over de superhelden.

Freelancers

Als het aan Marvel ligt, dan hoeft het allemaal niet zo ver te komen. Het bedrijf claimt dat de superhelden bedacht en gemaakt zijn als “work for hire.” Daardoor zou de logica rondom het verlopen van de rechten niet opgaan, omdat het werk geleverd is door freelancers en volgens de beroemde Marvel Method: een losse en creatieve omgeving waaraan iedereen bijdraagt. Niet een omgeving waar één persoon de credits kan claimen.

Volgens de wet zou dan Marvel de bedenker zijn, niet de freelancer zelf. Stan Lee heeft dan wel Spider-Man bedacht, maar Marvel is dan de rechtmatige eigenaar.

Ethische kant

Maar ja, tegelijkertijd is het ethisch op zijn zachtst gezegd dubbel dat een bedrijf als Marvel en Disney miljarden kan verdienen aan een personage, terwijl degene die met het briljante idee ervoor kwam een minuscule fractie van de omzet in handen krijgt.

Tegelijkertijd ga je als schrijver wel een contract aan. Niet voor niks hebben Marvel en DC in het verleden bijna altijd dit soort kwesties voor de rechter gewonnen.

De stakes zijn echter enorm: als Marvel verliest, dan moet Disney opeens het eigenaarschap van personages die miljarden waard zijn delen. Wordt vervolgd!

Meer lezen over deze zaken? The Hollywood Reporter heeft er een uitgebreid artikel over klaar staan.