Michiel Hekkens Samenleving 5 mrt 2025, 14:21

Leestijd: 3 minuten

Land met minste geboortes baart opzien door plotse babyboom

Zuid-Korea is een vrouwonvriendelijk land, waar de inwoners heel veel werken en zich daarna terugtrekken in hun eenpersoonshuishoudens. Niet verrassend dat ze er het laagste vruchtbaarheidscijfer ter wereld hebben. Wél verrassend is dat Zuid-Korea als eerste van de moderne wereld deze trend omdraait en het aantal geboortes ziet stijgen.

Onlangs kopten we al eens ‘Nederland baart zorgen’ in een artikel over de geboortecijfers in Europa. Nu is het Zuid-Korea dat opzien ‘baart’. Dezelfde woordgrap, maar heel ander (en veel verrassender) nieuws. Terwijl het het aantal geboortes in nagenoeg alle rijke landen ter wereld daalt, is het in Zuid-Korea in 2024 juist gestegen. Is dit een eenmalige oprisping, of het begin van een opwaartse trend?

De ontwikkeling van het vruchtbaarheidscijfer wereldwijd

In een gemiddeld land zijn 2,1 geboortes per vrouw nodig om het aantal inwoners op hetzelfde niveau te houden. Twee kinderen om pa en ma te vervangen en 0.1 extra om te corrigeren voor kindersterfte. Veel rijke landen zitten daar ruim onder. Bijna overal in de wereld (behalve een paar hele arme Afrikaanse landen) is sprake van een dalende teneur. In onderstaande tabel zie je het vruchtbaarheidscijfer van een selectie van grote landen in 2010 en 2020, uitgedrukt in het aantal kinderen per vrouw.

Alleen in Rusland is het vruchtbaarheidscijfer in tien jaar tijd niet verslechterd, maar dat was altijd al slecht. Meer recente data lieten tot nu toe verdere dalingen zien. Het laatst bekende vruchtbaarheidscijfer van Nederland dateert uit 2022 en bedraagt 1,49 – 0,06 kinderen minder dan in 2020.

Het statistiekbureau van Zuid-Korea is nog wat ijveriger dan ons eigen CBS en publiceert elk jaar nieuwe cijfers. In 2023 zakte het vruchtbaarheidscijfer tot een abominabele 0,72. Deze week waren de cijfers van 2024 alweer binnen. De Zuid-Koreanen zullen zich in de ogen hebben gewreven, want het aantal kinderen per vrouw is gestegen naar 0,75.

In Zuid-Korea stijgt het geboortecijfer: hoe kan dat?

Een plusje van 0,03 kinderen. Daar kun je weinig extra bejaarden mee wassen, al zijn het er in absolute aantallen 8.300. Het gaat echter om de trend, die Zuid-Korea als eerste rijke land heeft omgekeerd. Hoe hebben ze dat gedaan?

De Koreaanse overheid denkt dat het komt door een enorm pakket van gezinsvriendelijke maatregelen, die samen 250 miljard euro kosten. Ouders krijgen eenmalig 1.500 euro overgemaakt bij de geboorte van een kind, daarna ontvangen ze 528 euro per maand tot het eerste levensjaar en 264 euro tot het tweede levensjaar. Ook krijgen gezinnen met jonge kinderen voorrang bij het kopen van een huis. Vaders (die zich in Zuid-Korea nog steeds nauwelijks om de opvoeding bekommeren) maken sinds kort aanspraak op twintig dagen vaderschapsverlof. Het maximaal aantal uren dat je per week mag werken verlaagd van 68 naar 52 uur, zodat de vaders ook wat vaker thuis zijn. Zelfs de Koreaanse bedrijven dragen een steentje bij. Vrouwen die bij bouwbedrijf Booyoung werken, krijgen 73.000 euro als ze zwanger worden (daarvoor moeten ze na verlof wel terugkeren).

Onderzoekers zijn sceptisch en vrezen dat dit een eenmalige oprisping is. Door de corona-crisis hebben veel Koreanen hun huwelijk uitgesteld, en daarmee ook het krijgen van kinderen. In 2024 pakten ze dit weer op, waardoor het surplus aan geboortes een eenmalige inhaalslag zou kunnen zijn. Volgend jaar rond deze tijd weten we meer.

Demografische toekomst van Zuid-Korea

De bevolking van Zuid-Korea bereikte in 2020 een piek van 51,83 miljoen inwoners. Volgens de laatste prognose van het Koreaanse statistiekbureau zal die krimpen tot 36,22 miljoen in 2072, en halveren in 2100. Tenzij de overheid het tij weet te keren, natuurlijk.

Lees ook:

Zoveel kost het om een kind te verzorgen van 0 tot 18 jaar