Pim Jansen Popular Science 22 dec 2022, 10:13

Leestijd: 3 minuten

Hoe kerstmuziek ons brein beïnvloedt: 4 niet te ontlopen gevolgen

Kerstmuziek al zat? Of kun je juist geen genoeg krijgen van kerstliedjes? Hoe je het ook wendt of keert, het doet iets met je. Het zet allerlei processen in die hersenen van je in werking. Dit is de invloed van al die jingle bells op je brein.

Jawel, ook wetenschappers luisteren al dan niet bewust naar kerstliedjes. Er is dan ook behoorlijk wat onderzoek gedaan naar kerstmuziek. Vier interessante bevindingen.

1. Kerstmuziek stimuleert het ‘kerstcentrum’

Door de decennia heen is er een een heus ‘kerstcentrum’ het brein van mensen ontstaan die kerstmis vieren. Dit gebied reageert op situaties die het kerstgevoel naar boven brengen, zoals kerstmuziek en de geur van kerstbomen. Dit blijkt uit een onderzoek dat in 2015 in Kopenhagen werd uitgevoerd.

Het gebied wordt aanzienlijk meer geactiveerd bij mensen die positief tegenover kerst staan dan mensen die geen kerst vieren of er neutraal tegenover staan. Waar dat kerstcentrum dan ligt, is niet precies te zeggen. Het bestaat namelijk uit verschillende onderdelen in de hersenen, die geactiveerd worden als je ‘het kerstgevoel’ krijgt. Deze hersengebieden zijn weer verbonden met onder andere zintuigen en beweging, en hoe we bepaalde stimuli (zoals kerstliedjes) interpreteren.

2. ‘Meer, meer, meer’, schreeuwt jouw brein

Waarom kunnen we maar niet stoppen met luisteren naar Happy Xmas van John Lennon of Last Christmas van Wham, hoe vaak we die kerstliedjes ook horen? Uit dit onderzoek blijkt dat de herhaling in kerstmuziek ons bevalt.

Als we nieuwe muziek horen, probeert ons brein dat direct in een hokje te plaatsen met muziek die we al kennen. Of we deze muziek kunnen waarderen, hangt ervan af of we de patronen ervan kunnen herkennen. Het geval bij kerstmuziek is dat we de patronen precies herkennen als een popliedje. En hoe vaker dat liedje wordt afgespeeld, hoe beter jouw hersenen het in een hokje kunnen plaatsen en hoe prettiger we het vervolgens vinden.

3. ‘Stop’, zeggen jouw hersenen

Iedereen die ooit in een winkel, supermarkt of andere plek met een standaard afspeellijst heeft gewerkt, zal het waarschijnlijk niet eens zijn met punt 2. Dat is begrijpelijk. Er is namelijk ook een punt waarop het te veel kan worden voor je brein. Dat komt doordat jouw hersenen de muziek op een gegeven moment zo vaak hebben gehoord, dat ze er klaar mee zijn. Na deze overload aan kerstmuziek kun je dus een negatief gevoel krijgen bij kerstliedjes die je eerst wél kon waarderen.

Zeker voor mensen die überhaupt al gestrest worden van de kerstperiode, kan een teveel aan kerstmuziek frustrerend werken. De constante stroom aan vrolijke deuntjes zorgt dan juist voor een toename van stress, in plaats van een vermindering, aldus een onderzoek.

4. Spiegelneuronen worden actief tijdens kerstliedjes

De link tussen de muziek die we horen en de emotie die we daarbij krijgen, kan te maken hebben met neuronen in de hersenen die ‘spiegelneuronen’ heten. Deze spiegelneuronen worden actiever als we iemand anders iets zien doen, maar reageren ook op empathie. Ken je dat gevoel dat je krijgt wanneer je een ander pijn ziet lijden? Spiegelneuronen. En deze spelen dus ook een rol in het gevoel dat we van kerstmuziek krijgen, volgens onderzoek.

De emotionele reactie op muziek zoals dansen of meezingen, komt dus door deze spiegelneuronen. De emotie en de tonen die we in de muziek horen, worden hierdoor herkend, resulterend in een reactie. De een krabt zich de ogen uit zijn hoofd als hij kerstliedjes hoort, de ander huppelt naar de vintage-winkel voor een nieuwe kersttrui. Met dank aan je brein.

Check in dit artikel de nieuwe kerstfilms en -series die in 2022 op Netflix verschijnen.