Felix Decavel Popular Science 6 apr 2023, 17:49

Leestijd: 2 minuten

Telescoop NASA neemt onwerkelijke foto van ‘kosmisch zeepaard’

Ooit al een ‘kosmisch zeepaard’ gezien? Het verbluffende fenomeen, vastgelegd door de ruimtetelescoop James Web van ESA en NASA, toont in werkelijkheid een cluster melkwegstelsels die de ruimtetijd rondom vervormen. Zo’n 6,3 miljard lichtjaar verderop in het universum.

Het Europees Ruimteagentschap (ESA) maakte trots de foto van de maand bekend. Overigens is het niet de eerste keer dat de James Webb-telescoop hersenkrakende beelden van het universum terugstuurt naar de thuisplaneet. Maar een kosmisch zeepaard – zo heet het fenomeen namelijk echt – is toch ook vrij uitzonderlijk in het heelal.

Deze onwerkelijke foto toont hoe de gigantische zwaartekracht van een cluster sterrenstelsels de ruimtetijd rondom volledig verbuigt en vervormt, 6,3 miljard lichtjaar verwijderd van de aarde. Daardoor nemen de rode melkwegstelsels rechts onderin het beeld, de elliptische vorm van een zeepaardje aan.

Kosmisch zeepaard vastgelegd door James Webb

“Dit effect, door astronomen ‘gravitatielens‘ of ‘zwaartekrachtlens’ genoemd, treedt op wanneer een massief hemellichaam zoals een cluster van sterrenstelsels een zodanige kromming van de ruimtetijd veroorzaakt dat het licht er zichtbaar omheen wordt gebogen. Als door een reusachtige lens”, laat ESA weten, die in samenwerking met NASA de James Webb-telescoop beheert.

“Het beeld is gemaakt door NIRCam, de primaire nabij-infraroodcamera van Webb, en bevat de cluster van lenzenstelsel SDSS J1226+2149 op een afstand van ongeveer 6,3 miljard lichtjaar van de aarde, in het sterrenbeeld Coma Berenices.”

Zwaartekracht is zo sterk dat het de ruimte kan vervormen, waardoor er een optiek ontstaat die licht naar een telescoop leidt. Hierdoor kunnen de wetenschappers van NASA en ESA in de diepste, donkerste hoeken van het universum kijken en de vorming van nieuwe sterren in verre melkwegstelsels bestuderen. “Een van de voordelen van zwaartekrachtlenzen is dat ze verre astronomische objecten vergroten. Astronomen kunnen ruimtefenomenen bestuderen die anders te zwak of te ver weg zouden zijn”, klinkt het.

De verwachting is dan ook dat de krachtige James Webb-telescoop in de toekomst nog veel meer onschatbare beelden van het heelal zal schieten. En de klok tikt. Volgens de wetenschap duurt het nog vijfentwintig jaar alvorens we met aliens in contact komen.