Michiel Hekkens Samenleving 24 sep 2024, 15:13

Leestijd: 3 minuten

Het geboortecijfer in Europese landen en Nederland baart zorgen

Er zijn steeds meer oudjes en steeds minder jonkies in dit land, waardoor we afstevenen op een demografische crisis. Althans, als we Pieter Omtzigt moeten geloven. Manners onderzoekt hoe Nederland het doet in vergelijking met andere Europese landen.

Het kan aan ons liggen, maar we kunnen ons niet heugen dat we in Nederland ooit zoveel crisissen tegelijk hadden als nu. Behalve misschien in 1672, toen we oorlog voerden met Engeland, Frankrijk, Münster én Keulen tegelijk.

Anno 2024 doen we alleen een beetje mee in Oekraïne, maar daarnaast kampen we met allerlei andere crises. Bij Manners behandelen we er één per keer. We pakken de geboortecijfers van Nederland en alle andere Europese landen erbij én bekijken op welke manier zij dit proberen op te krikken.

Zoveel kinderen krijgen gezinnen in Europa

De meest recente cijfers van de EU over het geboortecijfer komen uit 2022. Gemiddeld kregen Europeanen in dat jaar 1,46 kinderen per vrouw, maar tussen de verschillende landen bestaan er grote verschillen.

Om de bevolking in stand te houden, heb je 2.1 kinderen per vrouw nodig: 2 om pa en ma te vervangen en 0.1 extra om te corrigeren voor kindersterfte. Nederland zit met 0.61 kinderen flink onder deze vervangingswaarde. Wel bevinden we ons 0.03 kinderen boven het Europese gemiddelde.

In Spanje zitten ze het meest in de demografische penarie. Niet alleen hebben ze met afstand het laagste geboortecijfer van Europa, ook hebben ze met een gemiddelde leeftijd van 44 jaar een relatief oude bevolking (Nederlanders zijn gemiddeld 2 jaar jonger). De toekomst van de Italianen, die gemiddeld 46 jaar oud zijn, ziet er al net zo grijs uit.

Zo krikken landen het geboortecijfer op

Of dit geboortetekort een probleem is, hangt af van je politieke overtuigingen. Sommigen zullen zeggen dat er genoeg landen zijn waar juist een geboorteoverschot heerst (zoals Ethiopië of Nigeria) of waar mensen lijden onder klimaatverandering, honger en oorlog. Als je die binnenlaat, los je twee problemen in één keer op.

Wie migratie niet als oplossing ziet voor het geboortetekort − en dit geldt voor het grootste deel van het Nederlandse electoraat − zal iets moeten bedenken om gezinsuitbreiding in ons land te stimuleren. Gelukkig kunnen we spieken bij andere landen. In nummer één Georgië zei de hoogste christelijke leider van het land dat hij elk derde kind binnen een gezin persoonlijk zou komen dopen, wat voor veel Georgiërs kennelijk een aantrekkelijk idee is.

In Hongarije zei Viktor Orbán dat gezinnen met meer dan vier kinderen geen cent belasting hoefden te betalen. In Zweden hebben ouders 16 maanden ouderschapsverlof, die ze naar eigen inzicht mogen verdelen. Nederlanders moeten het met 9 weken per persoon doen. Ook behoort onze kinderbijslag tot de laagste van Europa. Wat dat betreft heeft Omtzigt gelijk: Nederland doet er vrij weinig aan om het geboortecijfer op te krikken.

Van de andere kant: Zweden staat maar 0.04 kinderen op ons voor. Daar win je de oorlog niet mee − niet tegen Rusland en misschien niet eens als Keulen en Munster het nog eens op hun heupen krijgen.