Alrik de Jong Sport 28 jul 2021, 17:05

Leestijd: 4 minuten

12 psychologische eigenschappen van een Olympisch kampioen

De Olympische Spelen zijn veel meer dan een glorieus sportevenement. Het is ook een bewijs dat de mens tot extreme prestaties in staat is, boven zichzelf kan uitstijgen en andere mensen kan inspireren. Twaalf psychologische eigenschappen van een Olympisch kampioen.

Een mooi voorbeeld is de kersverse Olympisch kampioen Annemiek van Vleuten, die tijdens de Olympische Spelen in Rio de Janeiro in 2016 hard ten val kwam tijdens een gouden race. De 38-jarige wielrenster knokte zichzelf terug, maar kreeg in Tokio door gebrekkige communicatie wéér een tegenslag te verwerken. Na de wegwedstrijd dacht ze als eerst over de finish te komen, maar ze moest genoegen nemen met zilver.

Alsnog goud voor Annemiek van Vleuten

Vandaag pakte ze alsnog een gouden medaille, in de tijdrit. Hiervoor kwamen eigenlijk alle wetenschappelijk onderzochte psychologische eigenschappen van een Olympisch kampioen wel samen.

Hoe word je nou een Olympisch kampioen? Of waar moet je over beschikken om überhaupt een Olympiër te worden. Gelukkig werd die vraag eerder gesteld door Daniel Gould, Kristen Dieffenbach en Aaron Moffett van de Universiteit van South Carolina. Daarbij waren ze vooral geïnteresseerd in de psychologische eigenschappen van een Olympisch kampioen.

Ze rekruteerden tien Amerikaanse Olympische kampioenen. Zes mannen en vier vrouwen, in de periode tussen 1976 en 1998 samen goed voor 32 Olympische medailles, waaronder 28 gouden medailles. Actief in een breed scala aan sporten, waaronder skiën, worstelen, zwemmen, ijshockey, schaatsen en atletiek. Gemiddeld deden ze per persoon mee aan 2,4 Olympische Spelen.

Psychologische eigenschappen van een Olympisch kampioen

De Olympische kampioenen zijn door de onderzoekers uitgebreid geïnterviewd. Hetzelfde geldt voor hun ouders en partners. Daarnaast ondergingen de atleten verschillende psychologische tests. Het resultaat van het onderzoek is gepubliceerd in het Journal of Applied Sport Psychology en valt samen te vatten in deze twaalf psychologische eigenschappen van een Olympisch kampioen.

1. Het vermogen om angst te controleren

Dit omvat in de studie de somatische gevolgen van angst (symptomen die je voelt, zoals vlinders in je buik), zorgen, concentratiestoornis en algemene angst. Olympiërs hebben volgens het onderzoek het vermogen deze gevoelens te controleren.

2. Vertrouwen

Dit betreft de hoge mate waarin een Olympisch kampioen zelfverzekerd en positief gemotiveerd is, dat hij of zij consequent alles geeft tijdens trainingen en wedstrijden en het vermogen hard te werken om skills te verbeteren.

3. Mentale weerbaarheid

Olympiërs hebben veerkracht, doorzettingsvermogen en kunnen tegenslagen sneller verwerken, ook in het echte leven.

4. Sportintelligentie

Topatleten hebben het vermogen om te analyseren, te innoveren op het gebied van techniek, een studie te maken van een sport, snel beslissingen te nemen en snel te leren.

5. Focus

Een Olympisch kampioen kan goed een automatismes creëren, zich focussen op hetgeen waar hij of zij controle over heeft en zich afsluiten van afleiding.

6. Concurrentievermogen

Onderverdeeld in vier thema’s: het bezitten van een killersinstinct, intens zijn (met een agressieve houding ergens voor gaan), competitief zijn en nooit opgeven.

7. Sterke werkethiek

De onderzochte Olympiërs waren zonder uitzondering extreem gemotiveerd en bleken keiharde werkers, ook naast de sport.

8. Het vermogen om doelen te stellen

Een bovengemiddeld vermogen om doelen te stellen en daar volgens een planning naartoe werken. Het vermogen om zich mentaal optimaal voor te bereiden op een wedstrijd en een duidelijke strategie te creëren om het maximale eruit te halen.

9. Coachbaar

Olympiërs staan open voor instructies en leren daarvan. Ook is een Olympisch kampioen bovengemiddeld in staat om te kunnen gaan met kritiek en dat niet persoonlijk op te vatten of erdoor overstuur te raken.

10. Hoopvol

Zoals het in dit onderzoek werd gedefinieerd: hoop wordt bij de sporters gecreëerd door een kenmerkende manier van doelen stellen, het zoeken van doelen en het bereiken ervan.

11. Optimistisch

Olympiërs hebben over het algemeen het gevoel dat er positieve resultaten worden behaald. Daardoor kunnen ze uitdagingen waar doorzettingsvermogen en vertrouwen voor nodig is beter aan.

12. Functioneel perfectionisme

Perfectionisme is onder te verdelen in onaangepast perfectionisme en functioneel perfectionisme. Onaangepast perfectionisme wordt gelinkt aan het ervaren van meer angst tijdens wedstrijden. Functioneel perfectionisme gaat daarentegen samen met meer zelfvertrouwen. Olympische kampioenen beschikken over functioneel perfectionisme.

Als je ze allemaal bij langsgaat, kunnen we geen enkele eigenschap vinden die niet op toepassing is van Olympisch kampioen Annemiek van Vleuten. Nogmaals een diepe buiging voor deze Nederlandse heldin. Ook een buiging voor deze Olympiërs, een een fulltime baan combineren met topsport.