Alrik de Jong Popular Science 16 mei 2022, 13:07

Leestijd: 2 minuten

Eerste foto van zwart gat in Melkweg (maar kijk eerst deze Netflix-docu)

We snappen als mensheid totaal nog niet wat een zwart gat precies is, maar hier is de eerste foto ooit van dit fenomeen. Althans, van het exemplaar in onze Melkweg. En dat de weg ernaartoe bizar is, zie je in een heerlijke Netflix-documentaire.

Oké, hieronder zie je de foto al. En die is niet zo spectaculair. De weg ernaartoe des te meer. Eigenlijk moet je voor de nodige duiding eerst even de Netflix-docu Black Hole: The Edge Of All We Knows kijken. Die gaat niet over de onderstaande foto, maar over de moeite die er is gedaan voor de eerste foto ooit van een zwart gat (buiten de Melkweg). Als je deze documentaire hebt gezien, ga je de onderstaande afbeelding meer waarderen. Scrol naar beneden voor de trailer.

Eerste foto van zwart gat in Melkweg

Wetenschappers zijn er dus voor het eerst in geslaagd een afbeelding te maken van het superzware zwarte gat in het hart van onze eigen Melkweg. Dat heet Sagittarius A*. De zwaartekracht is er zo sterk dat zelfs licht er niet aan kan ontsnappen.

Op de eerste foto is het object zelf niet te zien, maar alleen de straling van gas rond de plek waar het licht is verdwenen. Die grens van een zwart gat wordt de event horizon of waarnemingshorizon genoemd. Sagittarius A* staat op 27.000 lichtjaar afstand van de aarde en is ongeveer vier miljoen keer zo zwaar als onze zon.

Event Horizon Telescope

Het beeld is gemaakt door de Event Horizon Telescope, een internationaal samenwerkingsproject waar ook Nederlandse wetenschappers aan meedoen. Radiotelescopen over de hele wereld zijn aan elkaar gekoppeld en speuren samen het heelal af. Deze zie je ook terug in de Netflix-docu Black Hole: The Edge Of All We Knows.

In 2019 maakte het project de eerste afbeelding van een zwart gat, in het sterrenstelsel M87. Volgens de wetenschappers was dat eenvoudiger dan de afbeelding van Sagitarrius A*. Het zwarte gat in onze Melkweg is veel kleiner en draait daarom veel sneller rond. “Alsof je een scherpe foto probeert te maken van een puppy die achter zijn eigen staart aan rent”, aldus een van de onderzoekers.

Netflix-docu Black Hole: The Edge Of All We Knows

Tijd om Black Hole: The Edge Of All We Knows te kijken. Je volgt in deze Netflix-docu Shep Doeleman en zijn enorme team over de hele wereld. Je staat ervan versteld wat er allemaal bij komt kijken, inclusief stress en weinig slaap, om zo’n foto van een zwart gat te schieten. Afwisselend filosoferen geniale (en humoristische) wetenschappers over de betekenis van zwarte gaten. Kijk de documentaire hier.

Bekijk hier de allereerste foto ooit van een zwart gat.