Michiel Hekkens Geld & Carrière Gisteren, 12:06

Leestijd: 3 minuten

Dit is de gemiddelde studieschuld en de slimste tactiek bij aflossen

Een gemiddelde oud-student neemt een studieschuld van 17.800 euro mee naar zijn werkende leven. In sommige gevallen is het slim om zo snel mogelijk af te lossen, in andere juist niet. Manners duikt in de regeling en legt uit hoe het zit.

Een paar maanden geleden wierpen we een blik op de gemiddelde prijs van een studentenkamer in diverse Nederlandse steden − een belangrijke aanjager van de studieschuld.

De gemiddelde studieschuld per opleidingsniveau en studieduur.

Afgelopen maand presenteerde het Centraal Plan Bureau het rapport ‘Een betere kijk op studieschulden’. Hierin is gedetailleerde informatie opgenomen over de studieschulden die tussen 2010 en 2022 zijn opgebouwd. In deze periode ging men van een prestatiebeurs naar het leenstelsel (van 2015 tot 2022). Vanaf 2023 is de prestatiebeurs weer terug, waarbij je studiefinanciering in een gift verandert mits je tijdig een diploma haalt.

De grootste schuldenaars zijn de mensen die ten tijde van de prestatiebeurs aan een universitaire studie zijn begonnen, maar die het niet gelukt is om hem af te ronden. Zij moeten niet alleen zonder diploma de arbeidsmarkt op, maar ook hun studiefinanciering, kosten van de OV-jaarkaart en eventuele studielening terugbetalen. Gemiddeld komt dit neer op een schuld van 34.900 euro. De armste stakkers zijn langstudeerders die de universiteit zonder diploma verlieten. Onder hen heeft tien procent een studieschuld van meer dan 84.600 euro.

Daarbaast is de hoogte van de schuld grotendeels afhankelijk van opleidingsniveau. Zo bouwen mbo’ers gemiddeld nauwelijks een schuld op, terwijl die van de gemiddelde wo’er al snel boven de 10.000 euro uitkomt. Onderstaande tabel toont de gemiddelde studieschuld per opleidingsniveau voor studenten die binnen vier jaar afstuderen.

Voor studenten die langer doen over hun studie, loopt de schuld snel op. Hbo-studenten die zes jaar over hun studie deden, hebben een gemiddelde schuld van 17.000 euro. Een gemiddelde wo-student met een masterdiploma doet ook zes jaar over zijn studie. In dit geval bouwt men doorgaans een schuld van 20.700 euro op.

Snel aflossen of niet?

Of het slim is om snel af te lossen of niet, hangt af van een aantal factoren. Sinds vorig jaar is de rente op studieschuld vervijfvoudigd naar 2,56%, waardoor traag aflossen minder aantrekkelijk is geworden. Wie een studieschuld van 10.000 euro heeft, ziet deze immers elk jaar groeien met 256 euro. Het is annow 2025 niet meer vanzelfsprekend dat je met je spaarrekening een hoger percentage verdient. Daarnaast daalt de maximale hypotheek waarvoor je in aanmerking komt met een studieschuld van 10.000 euro al snel met 30.000 euro. Wie het geld heeft liggen, kan er om deze redenen voor kiezen om zijn studieschuld in één keer (of zo snel mogelijk) af te lossen.

Vooral voor mensen met een laag inkomen is het slim om juist zo langzaam mogelijk af te lossen. Pas vanaf een bepaald jaarinkomen (afhankelijk van de regeling waar je onder valt) hoef je maandelijks een bedrag af te lossen. De minimale hoogte van dit bedrag is dan weer afhankelijk van je draagkracht, die eveneens verschilt per regeling en bijvoorbeeld 12% kan bedragen van elke verdiende euro boven het minimumloon.

Wie onder het oude stelsel (tot 2015) valt, ziet zijn restschuld kwijtgescholden worden na 15 jaar lang aflossen. Bij een hoge studieschuld kan dit gaan om een flink bedrag. Wie onder het nieuwe stelsel valt, moet 35 jaar aflossen om voor kwijtschelding in aanmerking te komen, waardoor traag aflossen veel minder oplevert. Op deze pagina van DUO kun je vinden welke regeling geldt voor jouw persoonlijke situatie.