Redactie Auto's & Motoren 15 okt 2017, 10:43

Leestijd: 8 minuten

Customize je motorfiets deel #2: LED knipperlichten

In deze rubriek geeft MotoZoom je acht weken lang klustips om het uiterlijk van je motor te customizen. Zo kom je de herfst en de winter wel door, zodat je vanaf het voorjaar (weer) kunt shinen met je bike. In dit tweede deel: LED-knipperlichten monteren.

Wil je meer uit deze serie bekijken? Hier vind je het archief.

Dankzij de technologie van de Light Emitting Diodes (LED), kunnen motorknipperlichten kleiner gemaakt worden dan voorheen. Die geven namelijk al gauw veel licht en gebruiken bovendien veel minder stroom dan normale, vaak grote, pollepelvormige lichten. Een ander voordeel is een langere levensduur, waardoor je minder vaak lampjes hoeft te vervangen. Het beste is natuurlijk dat je een duurzaam, stijlvol en subtiel designelement aan je motor toevoegt.

Dus gewoon het oude knipperlicht door een LED-licht vervangen en klaar? Helaas, zo simpel is het niet. Maar je wil wèl een beetje uitdaging, toch? Lekker sleutelen à la The A-Team in hun beste dagen. En dan dat euforische gevoel als het gelukt is en je jezelf tevreden een biertje inschenkt.

De Theorie

Voordat dat zover is, eerst een klein beetje theorie. De reden waarom je niet simpelweg een normaal lampje kunt vervangen door een LED, is omdat die dan te veel stroom krijgt. De wattage van een LED is namelijk veel lager dan die van een normaal lampje. Je wil natuurlijk niet dat je knipperlicht als een stroboscoop in een foute discotheek tekeer gaat. Om dit op te lossen, kun je het schakelaartje (het relais) vervangen, of een weerstand tussen de kabel en knipperlicht plaatsen. Het relais vervangen door een speciaal LED-relais is het makkelijkst. Het knipperlicht zou dan 60 à 90 keer moeten knipperen per minuut.

Relais of weerstand?

Het vervangen van het relais kan alleen als:

• Je 2 aparte knipperlicht-controlelampjes hebt op je dashboard (eentje voor links en eentje voor rechts);
• Je geen pieper (je weet wel, die dat piepje geeft als je knipperlicht aan- en uitgaat) of alarmlichten-functie hebt;
• Het originele relais niet in gebruik is voor meerdere functies (te herkennen aan meer dan 3 kabeluitgangen).

Is dit bij jouw motor het geval? Ga dan voor een speciaal LED-relais.
Is dit bij jouw motor niet het geval? Ga dan voor weerstandjes.

Let op: Als je een relais vervangt door een andere, dan kunnen de aansluitingen er iets anders uitzien. Check dit eerst met een multi-tester en houd de montagehandleiding van het relais bij de hand. Passen de stekkers niet? Zet er dan een stuk kabel tussen met andere stekkers.

Welke weerstanden moet ik hebben?

1. Stel de hoeveelheid watt vast van de originele gloeilamp (staat op het glas) en neem x2 (want: 2 knipperlichten)
2. Stel de hoeveelheid watt vast van het LED-lampje en neem x2
3. Stel het verschil tussen de 2 waardes vast en neem een weerstand die de wattage ‘vervangt’ die daar het dichtstbij ligt. Gebruik daarbij de volgende info:
   – een weerstand van 10 Ohm ‘vervangt’ 14,4 watt
   – een weerstand van 8,2 Ohm ‘vervangt’ 18 watt
   – een weerstand van 7,5 Ohm ‘vervangt’ 19,2 watt

Om dit te verduidelijken een voorbeeld: een standaard knipperlicht heeft 10 watt (x2 = 20 watt). Een LED-knipperlicht heeft 1,5 watt (x2 = 3 watt). Het verschil is dus 20 – 3 = 17 watt. De weerstand moet dus rond de 17 watt ‘vervangen’ zijn om uiteindelijk een goede knipperfrequentie te krijgen. Gebruik daarom een weerstand van 8,2 Ohm. Waarom? Omdat die 18 watt ‘vervangt’ en dat het dichtste bij het verschil van 17 watt komt.

Genoeg theorie, aan de slag!

Stap 1: Waar je op moet letten

De grootste nachtmerrie van elke (custom) motorrijder: een keurmeester van het RDW of een overijverige agent die jouw droommachine eens nader wil inspecteren of alles wel volgens de regeltjes is. Om hem of haar weer een reden minder te geven voor een bekeuring: neem een goedgekeurd knipperlicht. Die herken je aan de cijfers 1, 1a, 1b of 11 en voor montage aan de cijfers 2, 2a, 2b of 12 op de achterzijde. De meeste knipperlichten hebben dit, maar just to be sure.

Andere regelgeving: er is een minimale afstand vastgesteld door de EU tussen het linker en rechter knipperlicht. Aan de voorkant van je bike is dit 240 mm en aan de achterkant is dat 180 mm. Houd daar rekening mee. Check even of je motor nog fabrieksgarantie heeft en neem contact op met je dealer of je wel zomaar de knipperlichten mag vervangen.

Stap 2: Montage van het LED-relais

Ga je het relais vervangen? Dan hoef jij jezelf niet bezig te houden met weerstanden. Het relais werkt bijvoorbeeld van 1-30 watt (staat erop) en bij een voortdurend gelijke frequentie. Dat betekent dus dat het niet uitmaakt hoe ‘ie belast wordt. Sluit alles aan op de juiste polen om te voorkomen dat je de boel stuk maakt en je dus kunt fluiten naar je garantie. Nogmaals: de montage van een relais kan alleen als je motor voldoet aan de eisen uit de intro van deze tekst.

Stap 3: Dit heb je nodig

Als voorbeeldmotor hebben we een Kawasaki Z750 genomen en gaan we bekijken wat en waar alles het best gemonteerd kan worden. De LED-knipperlichten die we gaan gebruiken zijn licht gebogen en zijn allemaal hetzelfde; ze zijn uitwisselbaar met elkaar.

We hebben 2 weerstanden nodig; er branden namelijk 2 knipperlichten tegelijk per kant. Heel handig zijn prefab adapterkabels voor motoren. Deze kun je plug-and-play gebruiken, omdat ze aan de ene kant stekkers hebben die je zo aan je kabelboom kunt aansluiten en aan de andere kant aan de knipperlichten.

Als je de originele knipperlichten demonteert en de nieuwe wil monteren, is de kans groot dat de gaten waar ze bevestigd zijn te groot zijn. Je nieuwe miniknippers kunnen er dan gewoon doorheen vallen. Je kunt in dat geval afdekkappen gebruiken om dat netjes af te dichten (ook verkrijgbaar bij MotoZoom).

Op de Kawasaki uit het voorbeeld past het zeker, maar mocht je een andere motor hebben en het niet helemaal mooi uitpakken, dan kun je creatief zijn met bijvoorbeeld vulringen.

Stap 4: We gaan ze vervangen!

Maak eerst de minpool van de accu los als je aan de elektrische installatie van je motor gaat werken. Zo voorkom je kortsluiting. Om de voorste knippers te vervangen, moet bij deze motor eerst het kuipje worden gedemonteerd. Leg hem netjes weg op een zachte ondergrond om krassen te voorkomen.

Stap 5: Demontage voorkant

Nu kun je de originele knipperlichten demonteren en de nieuwe LED-knipperlichten met covers monteren. Let op dat je ze niet al te strak aandraait! Mini-knipperlichten hebben vaak een fijner schroefdraad (van M10 x 1,25) dan standaardbouten en moeren. Die zijn M10 x 1,5. Mocht je eens een moertje op de grond laten vallen die dan prompt onvindbaar is (ze vallen altijd op een rare plek), zorg dan voor een goede vervanging.

Stap 6: Kabels verbinden

LED’s werken alleen als de polen correct aan zijn gesloten. Als je op je motor geen verschillende kleuren kunt ontdekken, dan kan een elektrisch schema je op weg helpen. Of gewoonweg proberen, 50/50 kans en LED’s gaan er niet stuk van. Aan de andere kant doe je hetzelfde en het kuipje kan weer op z’n plek. Voorzichtig met de kruiskopschroeven, deze draaien in kunststof en dat draai je makkelijk stuk.

Stap 7: Demontage achterkant

Voor de montage van de achterste knipperlichten en de weerstanden moet je het zadel en het kontje verwijderen. Voorzichtig met zo’n kunststoffen kontje, want het zijn dure spullen als je ze moet vervangen. Demonteer nu – net als aan de voorkant – de oude knipperlichten en de nieuwe met covers er weer op. Laat de bekabeling lopen zoals bij het origineel. Bekijk de afbeelding voor de correcte aansluiting.

Stap 8: Weerstanden plaatsen

Nu gaan we de weerstanden plaatsen, deze zijn reeds parallel geschakeld voor ze in hun isolatiejasje gingen. Deze weerstanden doen niet aan plussen en minnen, dus het is niet belangrijk of je ze linksom of rechtsom monteert. De stekkers die je al besteld, had komen nu van pas. Voor elke kant van je motor heb je een weerstand nodig en die komt tussen de kabelboom en je nieuwe knipperlichten.

Stap 9: Plaatsing weerstanden

Weerstanden kunnen het behoorlijk warm krijgen als je de knipperlichten vaak gebruikt (bijvoorbeeld als je langs een file rijdt, of je motor met pech hebt staan en je de alarmlichten gebruikt). Het kan dan zelfs oplopen tot zo’n 100 graden celsius! Sluit ze dus niet helemaal af en hou ze uit de buurt van kunststofdelen.

Het is slim om een aluminium plaatje te gebruiken om ze op te plaatsen en deze een goede plek te geven. Op de voorbeeldmotor hebben we een plekje gevonden naast de besturingsunit. De weerstand voor de rechterknippers hebben we aan de rechterkant met 3mm-boutjes bevestigd en voor de linkerkant links van de besturingsunit.

Aan deze kant kan je hem echter niet direct aan het metaal bevestigen, want je loopt dan het risico dat je door de besturingsunit heengaat en die dus beschadigt. Hier hebben we de weerstand op een metalen plaatje geschroefd en die in z’n geheel onder de ‘black box’ geschoven. De weerstanden kun je op elke mogelijke plek monteren, maar houd er rekening mee dat ze dus erg heet kunnen worden. Een plekje in de rijwind is dus het gunstigst.

Stap 10: Knipperlichten testen

Als alles aangesloten is en je ook de minkabel van je accu weer hebt vastgezet, kun je gaan bekijken of alles werkt zoals het hoort. We hebben even de temperatuur gemeten van de weerstanden en die loopt al snel op naar zo’n 80ºC. Vastzetten met tape of iets dergelijks is dus zinloos. Let ook op met het kunststof van kuipen en dergelijke. Als alles naar wens werkt, kunnen het kontje en zadel er weer op.

Laatste tips

Als de adapterkabels geen uitkomst bieden, is het van belang dat je zelf aangelegde bekabeling goed is geïsoleerd en lang meegaat. Solderen en vervolgens met een krimpkous isoleren is een optie, maar je kan ook met stekkertjes in de weer gaan.

Let op: Er zijn ook kabelschoentangen verkrijgbaar die alleen werken met geïsoleerde stekkers en dus niet met de Japanse stekkers. Je kan deze herkennen aan een rood, blauw of geel vlak op de uiteinden van de tang.

Let op: De klustips bestaan uit algemene handelingen die per voertuig of individuele onderdelen zeer kunnen verschillen. Ook kunnen omstandigheden per locatie nogal verschillen. We kunnen dus geen enkele verantwoordelijkheid voor de juistheid van de informatie in de klustips nemen.